Dumasar kana sasakala kasebut, dicaritakeun yén Raja Sungging Perbangkara indit moro. Di tengah leuweung Sang Raja miceun cai mani anu murag kana daun "cariang" (taleus leuweung). Hiji babi leuweung bikang nu ngaranna Wayungyang anu keur tatapa hayang jadi manusa nginum cai mani tadi. Wayungyang reuneuh sarta ngalahirkeun orok nu geulis. Orok geulis éta dibawa ka karaton ku bapana sarta dibéré ngaran Dayang Sumbi landihan Rarasati. Réa raja anu ngalamar Dayang Sumbi, tapi saurang ogé euweuh anu ditarima. Tungtungna para raja silih perangan, sedengkeun Dayang Sumbi nyingkurkeun diri ka hiji pasir dibaturan ku hiji anjing jalu nyaéta si Tumang. Hiji mangsa sabot anjena keur uplek ninun, toropong anu keur dipaké ninun kaén ragrag ka handap. Alatan ngarasa haroréam capé, Dayang Sumbi ngedalkeun kecap-kecap anu teu dipikir panjang leuwih tiheula, manéhna jangji yén saha ogé anu mangnyokotkeun toropong anu ragrag eta, lamun lalaki baris dijadikeun salakina sedengkeun lamun awéwé bakal dijadikeun dulur. Nya singhoreng teh Si Tumang mangnyokotkeun toropong eta terus w dibikeun ka Dayang Sumbi. Nya kapaksa we daék teu daék Dayang Sumbi téh ahirna ngajadikeun si Tumang salakina néepi ka ahirna ngalahirkeun orok lalaki nu dibéré ngaran Sangkuriang.
Hiji mangsa kacaritakeun Sangkuring ngadon moro moro di jero leuweung néang sasatoan jang dipasakeun ku indungna Dayang sumbi, manéhna nitah si Tumang pikeun ngudag babi bikang Wayungyang. Alatan si Tumang henteu nurutkeun maehan mitohana, mangka dipaéhan we atuh ku Sangkuriang teh. Kagok kitu tuluy haté si Tumang ku Sangkuriang dibikeun ka indungna, atuh ku indungna atoh anu tuluy diasakan sarta didahar ku Dayang Sumbi. Teu lila Sanggeus Dayang Sumbi nyaho yén anu didahar téh haté si Tumang, manéhna kacida ambekna tuluy nakol sirah Sangkuriang ku siwur anu dijieun tina batok anu ngabalukarkeun tatu kusabab gés maehan bapana sorangan (najan teu nyaho), tuluy Sangkuring teh di usir ku indungna.
Sangkuriang indit ngumbara ngurilingan dunya. Sanggeus sakitu lila leumpang ka wétan ahirna manéhna mecenghul di kulon, teu sadar yén manehna geus anjog deui ka padumukan Dayang Sumbi. Sangkuriang henteu apal yén putri geulis anu kapanggihna nyaéta Dayang Sumbi – indungna (Dayang sumbi aya nu maparinan elmu pikeun abadi ngora salalawasna/ moal ngolotan). Sangkuriang jeung Dayang Sumbi silih pikaasih sarta silih mitresna. Hiji mangsa teu kahaja Dayang Sumbi nempo urut tatu dina tarang Sangkuriang sahingga nyaho yén Sangkuriang téh anakna sorangan, nya atuh kapaksa manehna kudu megatkeun tatali asih. Cacak kitu Sangkuriang tetep maksa ngajak lakirabi ka Dayang Sumbi najan manehna gés nyaritakeun yén Dayang sumbi teh indungna, Sangkuring teu percaya kusabab Dayang sumbi masih keneh ngora saumuran jeng manehna jagjag beléjag tur geulis kawanti - wakti. Barung ku kabingung tungtungna Dayang Sumbi ménta sarat nu pamohalan mustahil bakal kacumponan ka budakna eta, nyaéta nitah sangkan Sangkuriang mangnyieunkeun parahu sarta situ dina waktu sapeuting ku cara mendeut walungan Citarum, tuluy Sangkuriang nyanggupan ieu sarat.
Mangka Sangkuriang nyieun hiji parahu tina hiji tangkal anu tumuwuh di béh wétan, tutunggul tangkal éta robah jadi gunung Bukit Tunggul. Régangna ditumpukkan di palebah kulon sarta jadi Gunung Burangrang. Ku bantuan para guriang, bendungan ampir réngsé dipigawé. Dayang Sumbi reuwas, terus mendeko munajat ka Sang Hyang Tunggal ambéh maksud Sangkuriang henteu kabiruyungan. Dayang Sumbi ngahibar-hibat heulayan boéh rarang (lawon bodas hasil tinunanna), anu temahna ngahasilkeun cahaya caang jiga panonpoé nu rek meleték di béh wétan. Sangkuriang jadi ambek, dina puncak amarahna, bendungan anu aya di Sanghyang Tikoro dibedol, cocok (tutup) kamalir walungan Citarum dialungkeunana ka arah wétan sarta ngajanggélék jadi Gunung Manglayan. Cai Talaga Bandung ogé jadi surut deui. Parahu anu dipigawé kalawan hésé capé ditalapung ka arah kalér sarta robah wujud jadi Gunung Tangkuban Parahu.
Sangkuriang terus ngudag Dayang Sumbi anu dumadakan ngiles di Gunung Putri sarta robah jadi sagagang kembang jaksi. Sedengkeun Sangkuriang sanggeus nepi ka di hiji tempat anu disebut Ujungberung tungtungna ngiles ka alam gaib (Ngahiyang).
Cag ah,
Baktos simkuring: Lilis Mayasari/ LieZMaya
Dicandak ti Wikipédia, énsiklopédia bébas basa Sunda – gambar (siicoklatlovers.wordpress.com)
Tutumbu Carita diluhur:
0 pesen:
Posting Komentar